ریشه تاریخی ضرب المثل بز به پاي خود، ميش به پاي خود

هارون‌الرشيد مردي بود ظالم و اذيت و آزارش به مردم زياد. به همين جهت بهلول از كارهاي او خيلي ناراحت بود و گاهي نمي‌شد كه كسي خنده او را ببيند. يك روز هارون علت ناراحتي او را پرسيد ولي بهلول جواب نداد تا اينكه هارون شخصي را انتخاب كرد و به او گفت: «پشت سر بهلول بدون اينكه متوجه شود راه برو و اگر خنده او را ديدي بيا به من بگو و صد درهم از من جايزه بگير».

داستان ضرب المثل ناخوش خر خورده

يك حكيمي بود كه پسرش از آب و گل درآمده بود و درسي خوانده بود و جناب حكيم‌باشي براي اينكه فوت و فن طبابت را به او ياد بدهد او را همراه خودش به عيادت مريض‌هايش مي‌برد. يك روز كه جناب حكيم‌باشي بالاي سر يكي از بيمارها رفت پسرش ديد حال مريض از طبابت بابا بدتر شده و تب او بالا رفته و بستگان مريض هم خيلي پريشان هستند اما بابا خودش را از تنگ و تا ننداخته و مشغول و رفتن به مريض است.

ریشه تاریخی ضرب المثل پاشنه آشیل

پاشنه آشیل کنایه از همان / نقطه ضعف است .

ضرب المثل پاشنه آشیل از کجا آمده است؟
آشیل یا اخیلوس فرزند پله پادشاه میرمیدون‌ها مشهورترین قهرمان افسانه‌ای یونان است که نامش با آثار هومر عجین شده است. طبق بعضی روایات مادرش تتیس پس از تولد او با دو انگشت خود قوزک پایش را گرفت و وارونه در شط افسانه‌ای ستیکس فرو برد و بیرون کشید. بدین جهت تمام اعضای بدن آشیل به جز قوزک پایش همه در دست مادر بود رویین گردید.....

ضرب المثل درخت هر چه پربارتر، افتاده تر

این ضرب المثل به خودی خود روشن و گویا است. “بار” همان میوه است، و درختان پر میوه، سرشان خمیده تر از درختان بی بار و بر.

ضرب المثل جوجه پاییزه می خواهد سرجوجه بهاره كلاه بگذارد

زیبایی بهار همواره موجب شده است بسیاری از نویسندگان و شاعران سرزمین كهن ایران در وصف آن سخن بسرایند و همچون «صدای سخن عشق» گفتارشان اصلاً تكراری نیست.
در ادبیات عامیانه و شفاهی مردم كوچه و بازار هم این فصل نمود خاصی دارد و آنچه كه در ضرب المثل ها، متل ها، قصه ها و باورهای مردم آمده است نشانگر جایگاه خاص این فصل در زندگی مردم است.

داستان ضرب المثل،ضرب المثل خر برفت و خر برفت و خر برفت

این مثل را در مورد افرادی می گویند كه از دیگران تقلید نابه جا و كوركورانه می كنند و خیر و صلاح خویش را در نظر نمی گیرند.

روزی بود؛ روزگاری بود؛ درویش پیر و شكسته ای بود معروف به درویش غریب دوره گرد كه از مال دنیا فقط صاحب خری بود كه سوار آن می شد و از این ده به آن ده می گشت تا لقمه نانی پیدا كند.

ضرب المثل اكبر ندهد، خدای اكبر بدهد ، داستان ضرب المثل

این مثل در مورد افرادی گفته می شود كه متكی به غیراند و به خداوند توكل ندارند.

در زمان قدیم پادشاهی بوده به نام اكبر، این پادشاه افراد چاپلوس و متملق را همیشه دور خودش جمع می كرد تا از او تعریف كنند. در اطراف قصر اكبر شاه همیشه گدایان زیادی به حمد و ثنای اكبرشاه مشغول بودند. در میان این گداها دو گدای نابینا به نام های قاسم و بشیر بودند. بشیر به خاطر اینكه چاپلوسی كرده باشد و پادشاه به او چیزی بدهد مرتب می گفته است:«اكبر بدهد.»‌ اما قاسم می گفته:«‌اكبر ندهد، خدای اكبر بدهد.»

عبارت بالا هنگامي به كار مي رود كه شخص ثالثي بخواهد اختلاف موجود بين دو يا چند نفر را مرتفع كرده واسطه صلح و آشتي شود. در اين گونه موارد مي گويند: فلاني دارد لنگ مي اندازد. يعني قصد دارد غائله و اختلاف فيمابين را با كدخدا منشي حل و فصل كند.

اين ضرب المثل در جاي ديگر هم به غلط مورد استفاده و استناد قرار مي گيرد و آن موقعي است كه يكي از دو نفر هماورد و مبارز مغلوب و تسليم شده باشد. در اين موقع گفته مي شود: بالاخره فلاني لنگ انداخت. يعني از عهده دفع حريف برنيامد و تسليم شد.

به عللي كه ذيلاً توضيح داده مي شود مدلل و مسلم مي گردد كه منظور از لنگ انداختن واسطه صلح و آشتي شدن است نه مغلوب و تسليم شدن، و هر كس از اين ضرب المثل به منظور اظهار تسليم و انقياد تفهيم و تفهم نمايد اشتباه كرده است.